In het levensverhaal zit naast de werkvraag ook vaak een levensvraag. Ik werk graag met dat totaalbeeld.

Jutta studeerde klinische psychologie in Leiden en bewegingstherapie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarna volgde zij een psychotherapie opleiding aan het Fritz Perls Institut in Düsseldorf. Doordat zij in verschillende buitenlanden is opgegroeid en veel is verhuisd heeft zij gedurende haar loopbaan een specialisatie ontwikkeld voor expats, global nomads en vluchtelingen. Zij is ook geïnteresseerd in innovatie en ontwikkeling. In verschillende hogere onderwijs contexten heeft zij nieuwe opleidingen ontwikkeld (arts patiënt communicatie: Universiteit Maastricht; post HBO managers in de Gezondheidszorg: Hogeschool Sittard; Organisatie en Informatiekunde: Noordelijke Hogeschool Leeuwarden). In Singapore werkte zij als psychotherapeut in de internationale gemeenschap aldaar. In 2012 gepromoveerde zij op de ontwikkeling van multiculturele identiteit aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.

Sinds 2000 is Jutta als psycholoog en consulent verbonden aan Van Ede & Partners, eerst in Groningen en Zeist en sinds 2005 in Amsterdam. Voor Van Ede & Partners publiceerde zij het tweetalige omkeerboek ‘Trekvogels-Ontgoocheling en verwondering = Birds of Passage’, en een beschrijving van de organisatie waarmee Van Ede &Partners de Spirit at Work Award in New York won.

Naast haar werk bij Van Ede & Partners werkt zij als GZ-psycholoog, psychotherapeut en coach met de Zelf Kennis Methode in haar bedrijf Moving Experience en als coach van expat partners voor het Amerikaanse bedrijf Ricklin Echickson and Associates. Ook is Jutta betrokken bij de Dialogical Self Academy als onderzoeker, trainer, schrijver en spreker op internationale congressen.

Waarom ben jij verbonden aan Van Ede & Partners, wat is jouw drijfveer?

Jutta: ‘Ik ben geïnteresseerd in groei, ontwikkeling en integratie. Het is bij Van Ede & Partners een ‘mer à boire’, een grote vijver, om met die onderwerpen bezig te zijn.’

‘Als psycholoog bij Van Ede & Partners lees ik regelmatig de prachtige zelfanalyse van een cliënt. Ik ga dan aan de gang om het traject van de cliënt ‘warm te maken’ door te onderzoeken hoe het leven en de beroepslijn is gelopen, waar er stagnatie zit en hoe iemand zich verder zou kunnen ontwikkelen. Dan ga ik op zoek naar iemands talenten en hoe die in te zetten zodat iemand fluitend en stralend in zijn leven en in zijn werk kan staan. Ik vind het echt rijkdom om mijzelf iedere keer weer daarin te mogen verdiepen. Het is heel afwisselend, en ik houd veel van mensen, dus Van Ede & Partners is daarvoor een warm nest’.

‘Het is mooi om met verschillende mensen in verschillende levensfasen een tijdje op te trekken. Een wethouder, een ingenieur, een Nederlander, een Fransman, een Syriër. Om met hen te onderzoeken hoe hun werkzame en ook praktische leven een vervolg kan krijgen. Naast de werkvraag is er vaak ook een levensvraag. Ik houd ervan om met dat totaalbeeld te werken.’

Het is mooi om met verschillende mensen in verschillende levensfasen een tijdje op te trekken.

‘Het leuke van het werken bij Van Ede & Partners is dat je de mogelijkheid hebt om naast deze onderwerpen ook andere dingen te doen. Ik kon naast dit werk promoveren en heb een eigen praktijk als psychotherapeut. Ik schrijf, schilder, reis en lees graag. De mogelijkheid om met al die delen van mijzelf te kunnen goochelen klopt voor mij prima.’

Wat is jouw rol binnen Van Ede & Partners?

‘Ik ben psycholoog, consulent en ook mentor voor nieuwe collega’s. Ik geef af en toe ook workshops over vitalisering en ontspanning, bijvoorbeeld de Vijf Tibetanen of Chi Gong. Als mentor is het mooi om het gedachtegoed op nieuwe collega’s over te brengen, erover te vertellen, er met hen over te spreken. En om hen te introduceren in de werkwijze van Van Ede & Partners, hoe het allemaal werkt binnen onze organisatie. Een belangrijk onderwerp voor nieuwe collega’s is om te bedenken wat zij binnen Van Ede & Partners willen doen, hoe zij hun talent willen inzetten.’

‘Zelf heb ik een project over diversiteit georganiseerd; Trekvogels. Samen met de vluchtelingenorganisatie UAF hebben we een loopbaanbegeleidingsproject voor vluchtelingen opgezet. Iedere vestiging heeft toen een aantal vluchtelingen-studenten begeleid. Met de begeleiders heb ik intervisiebijeenkomsten gehouden om te evalueren hoe deze begeleidingsprojecten met mensen uit andere culturen zich ontwikkelen. Kunnen we dat? Passen onze methodes bij deze vluchtelingen? Zo leerden we dat een zelfanalyse her-traumatiserend kan werken bij vluchtelingen. En ons begrip ‘zelf’ is lastig voor mensen uit collectieve culturen. ‘Zelf’ is niet zo prominent aanwezig bij hen, het gaat veel meer om de groep. Wij, als begeleiders, raakten hierdoor doordrongen van onze eigen vooroordelen, onze eigen culturele bias. Een leerzame ervaring. Over dit project hebben we een symposium georganiseerd in de Mozes en Aaron Kerk en ook een boek geschreven met casuïstiek: Trekvogels - Ontgoocheling en Verwondering. Op deze manier kon ik mijn belangstelling voor andere culturen combineren met mijn drive om te schrijven.’

Wat typeert jouw aanpak als consulent?

‘Als ik de zelfanalyse lees, dan kijk ik naar de verschillende verhaallijnen en posities in zo’n levensverhaal en de machtsverhoudingen ertussen. Hoe zijn deze verdeeld en kloppen die machtsverhoudingen nog met de context waarin iemand zich nu bevindt? Een en ander is gebaseerd op de ‘Theory of The Dialogical Self, over de communicerende vaten van de buiten- en binnenwereld. Deze zijn niet los van elkaar te zien.

‘Vaak zitten mensen nog vast in oude patronen en helpt het om het bewustzijn te vergroten over de oorsprong van deze oude patronen en te kijken of deze nog functioneel zijn in de huidige setting. Om op die manier ondergesneeuwde posities te herontdekken en meer voor het voetlicht te brengen om zo een nieuwe balans in het zelf te vinden. Daardoor kunnen mensen heel anders in het leven komen te staan, waardoor zij beter tot hun recht komen. Dat is de manier hoe ik kijk naar de levensverhalen die mensen over zichzelf schrijven.’

‘Ik luister, onderzoek, ben betrokken en denk conceptueel. Ik kan ver vooruit kijken en zie snel wat nodig is om er te komen. Ik ben goed in het herstellen van vitaliteit, zelfvertrouwen en het bieden van nieuwe perspectieven gedurende transformatie processen.’

Wat betekent voor jou de zin van werk?

‘Ik denk dat de zin van werk ontwikkeling en maatschappelijke betrokkenheid is. Door te werken kun je een bijdrage leveren aan iets dat groter is dan jezelf. Door samen te werken met collega’s kun je jouw talenten gebruiken en verder ontwikkelen ten behoeve van iets dat groter is dan het ik-alleen. Ons gedachtegoed geeft ook aan dat ieder mens talent heeft en er een plek is waar deze talenten kunnen

door werk kun je jezelf ontwikkelen en sta je blijer in je leven.

worden gebruikt. Ik ervaar dat als een inspirerende gedachte om samen met de cliënt op zoek te gaan naar waar deze plek zou kunnen zijn. Het gaat niet alleen over Ikke-Ikke-Ikke. Geluk kun je vinden door je dienstbaar te maken aan het grote geheel in het werk dat je doet. Door samen te werken met collega’s overstijg je jezelf. Je wordt daardoor geïnspireerd en komt  in een stroomversnelling, waardoor je dingen voor elkaar krijgt, die je niet voor mogelijk hebt gehouden. Dus, door werk kun je jezelf ontwikkelen en sta je blijer in je leven. Dat is voor mij de zin van werk.’

Vertel eens een mooie cliëntervaring.

‘Ik begeleidde ooit een Iraanse cliënt, een vliegtuigingenieur. Toen we op zoek gingen naar zijn metier zei hij: ‘Ik ben een lenteochtendbries.’ Ik was helemaal verbaasd over deze poëtische uitspraak en vroeg mij af hoe dit rijmde met zijn achtergrond als ingenieur. Hij groeide op in een groot gezin en ondersteunde zijn moeder met veel plezier. Dit besef leidt hem ertoe dat hij in zijn werk meer zijn soft skills wil gebruiken. In het bedrijf waar hij werkt wordt hij vertrouwenspersoon en kan op die manier zijn ondersteunende kant weer wat meer voor het voetlicht halen. Ik was enorm getroffen door zijn poëzie die deel uitmaakte van zijn Iraanse cultuur. Die poëtische kant kwam niet echt tot zijn recht in zijn beroep als ingenieur en kreeg meer ruimte kreeg in zijn nieuwe rol als vertrouwenspersoon.’

Heb jij een tip voor een potentiële cliënt?

‘Vaak blijven mensen ronddolen met allerlei gedachtes in hun hoofd. Ga in gesprek met iemand anders, met wie dan ook, om je eigen gedachten te toetsen. Dat geeft vaak verrassende, nieuwe inzichten en opent de luiken van je gedachtewereld. Zo geef je ook het toeval een kans om zijn werk te doen.’

Wat betekent succes in jouw werk binnen Van Ede & Partners?

‘Succes is voor mij een tevreden cliënt. Succes is als de cliënt door zijn zoektocht een goede plek vindt, waar hij blij is en sprankelt. En de dingen doet die hij leuk vindt. Vooral de ontspanning en de blijdschap waarmee hij zijn weg vervolgt bepaalt voor mij succes.’

Tot slot: Heb jij een interessante boekentip?

‘Mijn ontelbare identiteiten’ van Sinan Cankaya. Een Turkse schrijver-antropoloog over het opgroeien in Nederland als kind van immigranten. Zonder zichzelf te sparen beschrijft hij verrassende ervaringen over het opgroeien en werken in Nederland en ook hoe moeilijk hij het soms vindt om zijn eigen verhaal te vertellen tegen de achtergrond van de debatten over integratie, cultuur en racisme. Over hoe identiteit ontstaat in de wisselwerking tussen jezelf en de omgeving. Een ander boek: ‘Wild Silence’ van Raynor Winn over de helende kracht van de natuur. Ga de natuur in en jouw pad ontvouwt zich.’

Tekst/interview: Derick Maarleveld

Wilt u meer weten over Jutta König en haar werk bij Van Ede & Partners? Klik dan hier.