In de artikelenserie over het thema Geluk vandaag gaan we vandaag in gesprek met Freek ten Herkel, oud-vestigingsdirecteur van Van Ede & Partners in Den Haag. 

Freek ten Herkel is een veelzijdig man. Ooit studeerde hij rechten in Utrecht, werkte in het bedrijfsleven en zeilde al surfboards toen niemand deze in Nederland kende. Freek is nu coach voor ondernemers en is portretschilder. Ook verzorgt hij workshops en trainingen over zijn favoriete onderwerp “Geluk”. In zijn vrije tijd zwemt hij in de Noordzee, zomer én winter, ook als het heel koud is. Dat geeft hem dagelijks een gelukzalig gevoel. Freek is lichamelijk én geestelijk fit en altijd open voor een mooi gesprek.

Het Doosje van Geluk

Dit gesprek begint anders dan andere. Freek geeft mij een cadeautje.

Freek: ‘Ik heb een verassing voor jou. Hier, dit pakje is voor jou. Pak maar uit, heel voorzichtig. Geniet van de mooie verpakking en de stilte van het moment. Dit is een doosje van geluk speciaal voor jou. Eén van de elementen van geluk is verassing. Ik wil je graag verassen met dit cadeautje. Ik heb het een titel gegeven: “Geluk voor jou”. Het is een doosje gemaakt door Nepalese vrouwen voor Return To Sender. Het kaartje in het doosje heb ik voor jou geschilderd en verbeeldt de vier geluk velden, een klavertje vier. Je kunt er ook een engel in zien. Ik wens je geluk en ik hoop dat je er blij mee bent.’ 

Natuurlijk ben ik blij met dit mooi cadeautje. Hoe leuk is het dat Freek mij geluk wenst door middel van zijn eigenhandig geschilderde kaartje met de tekst aan de binnenkant: Geluk voor jou. Wat een leuke attentie, wat een persoonlijke aandacht. Hartelijk dank, Freek!

‘Tijdens mijn workshops geef ik aan alle deelnemers een cadeautje. Deze pakjes leg ik dan op een schaal en laat iedereen een doosje pakken. De inhoud van alle doosjes is hetzelfde, alleen één doosje heeft een andere inhoud. Degene met dat doosje treft geen geschilderd kaartje aan, maar een biljet van twintig euro. De ontvanger van deze twintig euro kijkt dan verwonderd om zich heen en ziet dat alle anderen een kaartje van geluk hebben gekregen. 

Dan krijg ik de vraag waarom er twintig euro in haar doosje zit en niet het kaartje van geluk. Ik antwoord dan dat zij de grootste geluksvogel is, maar dat is natuurlijk niet zo. Deze deelnemer voelt zich namelijk heel ongemakkelijk, ze is immers geen onderdeel meer van de groep. Vaak willen ze die twintig euro teruggeven. Ik vraag dan: ‘Stel dat er €100.000 uro in jouw pakje had gezeten, zou je deze dat ook teruggeven in ruil voor een kaartje van geluk?’ Is een dilemma…. Nee, mensen willen niet buiten de groep vallen.

Geluk is om samen met elkaar te zijn, erbij te horen,  met niet al te veel onderlinge verschillen. Daarom staan landen als Denemarken, Noorwegen en Nederland zo hoog op de geluks-index; de verschillen zijn er nog beperkt. Dit geeft een apart begin van de workshop. Er blijken meerdere velden of dimensie rondom geluk te zijn.’

De vier velden van geluk?

‘Het bovenste veld: Het gewone geluk, of de afwezigheid van ongeluk.​ Zolang er aan bepaalde verwachtingen is voldaan is er geluk. Als er harmonie is en alles ongeveer klopt, dan is het okay. Mijn inziens een beetje smalle vorm van geluk, net zoals met lauw water douchen. Het is niet warm en het is niet koud. Spanning tussen verdriet en blijdschap, tussen mislukken en succes, tussen lachen en huilen ontbreekt. Advies van de oude Grieken: zorg dat je weinig bezit hebt, dan kun je het ook niet kwijtraken. Travel light, zoals de monniken dat deden en hedendaags: een keertje geen ijs eten is ook leuk!  Het leven is hier misschien een beetje in the middle of the road, het hobbelt voort. Maar dat hoeft helemaal niet verkeerd te zijn.’

‘Het tweede veld gaat over het geluk onder voorwaarde. Als ik haar gelukkig zie dan….of als ik dit of dat heb of bezit, dan pas ben ik gelukkig. Het beklimmen van een berg, het samenleven met een partner, het dragen van een leuk truitje, het behalen van een kampioenschap. Dit idee van geluk veronderstelt dat als aan deze voorwaarden of omstandigheden wordt voldaan, er geluk is. Uit onderzoek blijkt dat zelfs een Porsche-bezitter al na 42 dagen niet meer zo gelukkig is met deze mooie auto. Geluk onder voorwaarde is een tijdelijke vorm van geluk, het houdt altijd een keer op.’ De kampioen moet weer op aarde landen.’

Het derde veld Geluk als  de vrouwe Fortuna, het veld van de verrassing. Soms gebeuren er op de meest onverwachte momenten de leukste verrassingen. Ze bellen je op om je een nieuwe baan aan te bieden. Je was niet direct op zoek, maar deze komt je zomaar aanwaaien. Net op het juiste moment ergens zijn, of de juiste persoon toevallig ontmoeten. De grote vraag is of je dit fenomeen kunt beïnvloeden. Het lijkt er overigens wel op dat gelukkige mensen meer geluk hebben en toch: wie is er nu gelukkiger: Donald Duck of Guus Geluk?’

‘En, het vierde Blaadje. Het vieren van Geluk: geluk zonder voorwaarde! De diepere vorm van geluk, dit zou je beter vreugde kunnen noemen of levenslust. De veerkracht om uit je depressie of ziekte te komen. Het bewust zijn van je levenskracht. Dat bewustzijn woont ergens in je op een bijzonder plekje. Soms rudimentair; het vraagt dan aandacht, verzorging en voeding. Het is er altijd en in iedere omstandigheid. Het helpt je een volgend stap te zetten en om daarvan weer voorzichtig te leren genieten.’

Kun jij vertellen wat geluk voor jouzelf betekent?

‘Geluk blijkt vele vaders en moeders te hebben. Geluk heeft ook vele betekenissen voor verschillende mensen. Kijk maar eens naar die mooie verhalen in deze artikelenreeks. Of het nu gaat over jezelf zijn, over vergeving, over sportieve prestaties, over muziek, over boeken schrijven of over goede doelen ondersteunen, het zijn allemaal impulsen die mensen een goed gevoel geven. Een gevoel waardoor zij zich gelukkig voelen. Voor mij is geluk: het gevoel dat ‘het ene plekje-in-mezelf’ mij geeft!’

Dat ene plekje-in-mezelf?

‘Ja, dat is het plekje-in-mezelf, dat mij vreugde en veerkracht geeft, dat is de voeding  van mijn levenslust. Dat is geluk zonder voorwaarde, het woont gewoon in mij, het is er altijd… deep down. Wat ik met dat plekje-in-mezelf doe is een keuze die ik dagelijks kan maken. Het is het besef dat ik een stapje kan zetten. Een stapje kan van alles zijn, zoals het dagelijks zwemmen in zee of het schilderen, maar ook het kiezen voor stilte of aandacht geven aan een ander. Dat geeft mij vreugde en kracht in mijn leven.’

Het Goede Gesprek

In deze onwerkelijke tijden helpt het om met elkaar het goede gesprek te hebben. Oor te hebben voor elkaars zorgen en ideeën. Mocht je behoefte hebben aan zo’n gesprek dan zijn wij er voor je. Onze coaches zijn graag bereid geheel belangeloos met je het gesprek aan te gaan en met je te reflecteren.