In de artikelenserie over het thema Geluk spreken wij vandaag met bergbeklimmer Tanja  Merkelbach over haar ervaringen in de bergen.

Na haar studie aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding studeerde Tanja gezondheidswetenschappen aan de Universiteit in Maastricht. Op dit moment werkt zij, als beleidscoördinator, op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en volgt Tanja sinds kort een coaching traject bij Van Ede & Partners in Den Haag.

Wat betekent geluk voor jou?

‘Ik vind geluk, of momenten van geluk, vaak in de bergen. De meeste mensen zullen het sjouwen met een loodzware rugzak niet snel zullen associëren met geluk. Of bivakkeren in een koud sneeuwhol op ruim 5000 m hoogte. Toch droeg dat afzien destijds bij aan een geluksmoment voor mij. Dit moment was de beklimming van een bijna 6.000 m hoge berg in Pakistan. Want daar, op die top, was zo’n moment waar alle elementen optelden tot het gedroomde resultaat en gaf mij een enorm gevoel van geluk. Een diep gevoel van vervulling, dat we met z’n allen deze uitdaging door onze inspanning tot een goed resultaat hadden gebracht.’

Wat waren die elementen?

Om te beginnen het team. ‘We waren met z’n vieren, twee vrouwen, twee mannen. Allemaal met verschillende ervaring, kwaliteiten en talenten maar wel met één gedeelde passie, namelijk de passie voor bergen. De passie van de enorme drive om in de bergen actief te zijn. Om in primitieve omstandigheden in de ruwe natuur op mezelf én mijn maatjes te zijn aangewezen. Zonder mobile communicatie, helemaal verantwoordelijk voor onszelf. Voor mij - ik was een groentje - was het mijn eerste beklimming buiten Europa en mijn bijdrage aan ons team was mijn enthousiasme, gedrevenheid en doorzettingsvermogen, én het vermogen om te improviseren en te verbinden.’

Een ander belangrijk element was het gewaagde doel
‘Bij onze voorbereidingen in Nederland moesten we uiteraard ons doel bepalen. We wilden een nog niet beklommen berg in Pakistan beklimmen. Na het nodige speurwerk kwamen we uit bij de Shiftkitin Sar. Eerdere expedities waren er niet in geslaagd de top te halen. Goed kaartmateriaal was niet beschikbaar, wel enkele grove schetsjes en wat foto’s van deze eerdere expedities. Onder goede omstandigheden leek deze berg ons haalbaar, maar - eerlijk is eerlijk - soms bekroop mij ook wel de gedachte “wie ben ik om te denken dat ik de top zal halen, daar waar veel betere alpinisten dan ik dat niet is gelukt?” Het was dus zeker een gewaagd doel.’

De weg naar de top kende vele uitdagingen
‘Er zijn veeleisende fysieke uitdagingen in de bergen. Zoals het dragen en de belasting van een zware rugzak, dat was zo’n uitdaging. Ik kan je vertellen dat het vrij pittig is om met zo’n rugzak boven 4.000 meter hoogte door kniediepe sneeuw te ploeteren. Ook waren er mentale uitdagingen. Dan kun je denken aan de vele lastige passages die overwonnen moesten worden. De slik momenten zoals ik die noem! Zo van ‘oeps, hoe gaan we dit obstakel overwinnen?’ Maar ook de eenzaamheid van het sneeuwhol in de wetenschap dat eventuele hulp hier wel heel erg ver weg is. Je bent daar volledig op jezelf en je maatjes aangewezen. En er was de culturele uitdaging. De positie van vrouwen in Pakistan is onvergelijkbaar was met wat voor ons gewoon is en soms werden Noes en ik op nogal grove wijze geïntimideerd.’ 

Wat was uiteindelijk het resultaat van deze inspanningen?
‘Na een korte en koude nacht in ons sneeuwhol, gingen we alweer vroeg op pad. Het eerste stuk had ik de vorige dag al met Robert verkend. En doordat er dus al een spoor liep konden we snel meters maken. Totdat we voor de ijswand stonden tot waar we gespoord hadden… daar begon het echte klimwerk en moesten we zo’n 50 meter steil ijs overwinnen. Na deze steile ijswand kwamen we uit op een brede graat die ons vrij eenvoudig naar de top leidde. De mannen lieten mij de eer om als eerste te gaan. De moeilijkheden lagen achter ons en ik realiseerde me: yes, we hebben hem! ‘

Na alle voorbereidingen en beproevingen, gaf ons een intens gevoel van geluk, een gevoel van verrukking. Zo’n moment waarin even alles klopt.

Kun je het moment op de top beschrijven?

‘Het besef dat niemand eerder hier op deze plek was geweest maakte onze ervaring heel intens. Net zoals de almachtige natuur om ons heen, waarin wij slechts als nietige stipjes opgingen. Het uitzicht vanaf de top was fenomenaal en om daar zo te staan, na alle voorbereidingen en beproevingen, gaf ons een intens gevoel van geluk, een gevoel van verrukking. Zo’n moment waarin even alles klopt. Dat we met elkaar, ons gewaagde doel door een gezamenlijke inspanning hadden bereikt. Het was ons gelukt. Maar heel lang duurde dat moment niet. Na het maken van de foto’s moesten we weer naar beneden. In de wetenschap dat de meeste ongevallen tijdens de afdaling gebeuren. Voorzichtigheid was dus geboden en het was zaak om onze concentratie, ondanks de vermoeidheid, niet te verliezen. Maar het beeld van de top en het gevoel dat mij daar overviel, dat staat mij nog altijd helder voor de geest: BERGEN GELUK.’

Wat betekenen bergen voor jou?
‘Bergen en het in de bergen zijn betekent veel voor mij. In de bergen voel ik mij enorm sterk en al het andere valt weg. Samen met de bergen zijn, het andere in het leven telt even niet. Maar er is wel een connectie met het ‘gewone’ leven. Een klimmaatje zei ooit tegen me: ‘een dal is een noodzakelijke verbinding tussen twee toppen’. Ik vind dit een mooie metafoor voor het leven. Zonder dalen immers geen hoogtepunten! Hier komt die dualiteit weer om de hoek. Maar de uitdaging of de kunst blijft toch om vanuit het dal weer die weg omhoog te vinden.’

Het Goede Gesprek
In deze onwerkelijke coronatijden helpt het om met elkaar het goede gesprek te hebben. Oor te hebben voor elkaars zorgen en ideeën. Mocht je behoefte hebben aan zo’n gesprek dan zijn wij er voor je. Onze coaches zijn graag bereid geheel belangeloos met je het gesprek aan te gaan en met je te reflecteren.